In onze praktijk hebben we geregeld te maken met de verklaring van geen bezwaar van personeel van luchtvaartmaatschappijen, zoals piloten en cabinepersoneel. In dit blog leggen we uit wat een verklaring van geen bezwaar is, waarom het nodig is en waarop wordt gelet.
Wat is een verklaring van geen bezwaar?
De officiële definitie is:
“een verklaring dat uit het oogpunt van de nationale veiligheid geen bezwaar bestaat tegen vervulling van een bepaalde vertrouwensfunctie door een bepaalde persoon”
Vertrouwensfuncties
Cabinepersoneel en piloten vervullen een vertrouwensfunctie. Dit is een functie waarbij je in aanraking kan komen met bijvoorbeeld vertrouwelijke of staatsgeheime informatie of waarbij je toegang hebt tot een kwetsbaar gebied, zoals een luchthaven (Schiphol). Behalve in de burgerluchtvaart kennen ook de politie, defensie en het Koninklijk Huis vertrouwensfuncties. De Minister wijst aan welke functies vertrouwensfuncties zijn.
Veiligheidsonderzoek
Voordat een verklaring van geen bezwaar wordt afgegeven, verricht de AIVD of haar militaire zusje de MIVD een veiligheidsonderzoek. Met het veiligheidsonderzoek wordt beoordeeld of iemand een risico voor de nationale veiligheid vormt.
Er zijn drie typen veiligheidsonderzoek: A, B en C. Het A-onderzoek is het zwaarste onderzoek en type C is het lichtste onderzoek. Cabinepersoneel en piloten vallen in de categorie B.
In 2017 verrichtte de AIVD 45.459 veiligheidsonderzoeken, waarvan het merendeel type B onderzoeken zijn. Dit is een stijging van bijna 30% ten opzichte van 2016.[1]
Wat wordt onderzocht?
Het veiligheidsonderzoek voor functies in de burgerluchtvaart ziet op de periode van acht jaar voor de aanvraag van de verklaring van geen bezwaar. Onderwerpen die worden onderzocht zijn:
– justitiële gegevens (strafrechtelijke veroordelingen);
– neem je deel aan of steun je activiteiten die de nationale veiligheid kunnen schaden;
– ben je lid van een criminele of terroristische organisatie; en
– alle overige persoonlijke omstandigheden en gedragingen naar aanleiding waarvan betwijfeld wordt of je de vertrouwensfunctie goed kan uitoefenen.
De categorie ‘overige persoonlijke omstandigheden en gedragingen’ omvat ook het wonen in landen waarmee Nederland geen informatie uitwisselt. Is er geen samenwerking met een zusterdienst van de AIVD/MIVD, dan kan niet worden nagegaan of de persoon geschikt is om een vertrouwensfunctie te vervullen. In dat geval zal de verklaring van geen bezwaar in beginsel worden geweigerd, tenzij de betrokken persoon op een andere wijze kan aantonen dat hij/zij wel in aanmerking moet komen voor een verklaring van geen bezwaar.
Hierbij kijkt men niet alleen naar de persoon die de vertrouwensfunctie moet vervullen, maar ook naar zijn/haar levenspartner. Het kan dus voorkomen dat iemand die een verklaring van geen bezwaar aanvraagt zelf brandschoon is, maar toch geen verklaring krijgt, omdat zijn/haar partner veroordeeld is voor een drugsdelict of een geweldsmisdrijf.
Duur onderzoek
Op een aanvraag voor een verklaring van geen bezwaar moet in principe binnen acht weken worden beslist. Recent meldde de Nationale Ombudsman dat deze acht weken vaak niet gehaald wordt en dat sommigen al een half jaar wachten.[2]
Contact
Als kantoor treden we geregeld op in kwestie over de verklaring van geen bezwaar. Neem voor meer informatie contact met ons op telefoonnummer 020 – 452 97 17.
=====
[1] Jaarverslag AIVD 2017.
[2] ‘Stewardessen en klachten over Verklaring van Geen Bezwaar’, nationaleombudsman.nl 8 augustus 2018.